Konferencję otworzyło wystąpienie Andrzeja Guta-Mostowego, sekretarza stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki, Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów do spraw promocji polskiej marki. W pierwszej części konferencji inicjatorzy i założyciele Centrum Monitoringu przedstawili powody powołania CMRT. Na pytanie, co było faktyczną inspiracją i dlaczego organizacje, które reprezentują przystąpiły do inicjatywy odpowiadali: Ireneusz Węgłowski, prezes IGHP i członkowie Rady CMRT: Paweł Niewiadomski prezes PIT, Konrad Wielgórski, członek zarządu SOIT, Łukasz Adamowicz, prezes TUgerther RPSiW.
„Nieznajomość prawa po stronie konsumentów i organizatorów wpływa na brak profesjonalizacji i rozdrobnienie rynku. Utrudnia jego rozwój i bije w reputację rzetelnych przedsiębiorców. Stąd decyzja o wspólnym działaniu czterech organizacji zrzeszających przedsiębiorców świadczących usługi turystyczne, które zgodnie uznały, iż poprawa stanu rzeczy jest ich obowiązkiem” - podkreślił w swojej wypowiedzi Łukasz Adamowicz.
Ireneusz Węgłowski dodał: „Branża hotelarska od dawna apeluje o egzekwowanie przestrzegania obowiązujących przepisów prawa w szczególności tych, które decydują o uczciwej konkurencji na rynku usług zakwaterowania. Nieznajomość prawa, omijanie przepisów lub ich błędna interpretacja sprzyjają nadużyciom i nie dają uczciwym przedsiębiorcom poczucia równych szans prowadzenia biznesu”.
Konrad Wielgórski powiedział: „Jako przedstawiciele branży MICE, skupiający się na realizacji projektów z zakresu incentive travel i events, obsługując przede wszystkim klientów instytucjonalnych, zauważyliśmy pewne problemy z implementacją ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Dochodzi do sytuacji, w których do przetargów zapraszane są podmioty, które w teorii takich usług nie świadczą, a co więcej te przetargi wygrywają. W naszej ocenie wpływa to negatywnie na postrzeganie naszej branży, którą chcemy rozwijać i profesjonalizować. Jako SOIT zdecydowaliśmy się przystąpić do CMRT, dzieląc się wiedzą i dobrymi praktykami z uczestnikami rynku, którzy bezpośrednio zamawiają, czy też realizują imprezy turystyczne”.
W wypowiedziach podkreślano, iż budowanie wiedzy o obowiązkach spoczywających na barkach przedsiębiorców turystycznych oraz budowanie wiedzy o prawach klienta wspólnie tworzą wartość oferty, a także wartość rynku turystycznego. Promowanie rzetelnych organizatorów, to lepsza ochrona klientów indywidualnych i korporacyjnych dzisiaj i większa reputacja branży, a także fundamenty do tworzenia lepszej turystyki w przyszłości.
Paweł Niewiadomski, prezes PIT podsumował: „Istotą organizacji branżowych jest działalność na rzecz zapewnienia przedsiębiorcom przyjaznego i bezpiecznego otoczenia formalno-prawnego, w jakim funkcjonują. W tym celu podejmowane są takie działania, jak: promowanie dobrych praktyk w branży, edukacja przedsiębiorców i konsumentów w zakresie prawa turystycznego oraz piętnowanie nieuczciwej konkurencji. Prowadzenie działalności niezgodnie z przepisami przede wszystkim zagraża bezpieczeństwu klienta, ale również przynosi wizerunkowe szkody dla całej branży. Działanie na rzecz członków organizacji branżowej nie oznacza i nie jest działaniem przeciwko konsumentom. Wręcz przeciwnie. To, co leży w interesie przedsiębiorców, czyli jasne, zrozumiałe uwarunkowania prawne, brak pola do dowolnej interpretacji przepisów, dostosowanie regulacji do realiów rynkowych, itp. w konsekwencji znacznie redukuje pole do jakichkolwiek nadużyć. Aby skutecznie przeciwdziałać nieuczciwym praktykom, które są szkodliwe społecznie, niezbędne jest monitorowanie rynku, dobra znajomość problemów i ich skali. W tym celu powołaliśmy Centrum Monitorowania Rynku Turystycznego. Dla branży i dla organizacji branżowych CMRT jest ważnym narzędziem do realizacji naszych misji, a dla konsumentów – ważnym elementem parasola chroniącego ich bezpieczeństwo i interesy".
Integralną częścią konferencji był panel dyskusyjny pt. „Stan przestrzegania prawa w usługach turystycznych”. W dyskusji wzięli udział: dr Dominik Borek, dyrektor Departamentu Turystyki w MSiT, Marek Niechciał, członek zarządu w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym oraz członkowie rady CMRT: Barbara Czerwińska-Albin, prezes Departamentu Turystyki Dziecięcej i Młodzieżowej w Polskiej Izbie Turystyki, Krzysztof Szadurski, wiceprezes Izby Gospodarczej Hotelarstwa Polskiego oraz Cezary Wilemajtys, członek TUgether RPSiW.
dr D. Borek (MSiT) powiedział: „Rynek turystyczny jest dychotomiczny, składa się z obszaru hotelarstwa i touroperatorów. W tych obszarach Minister właściwy ds. Turystyki jest regulatorem rynkowym przedsiębiorstw turystycznych. CMRT ma szansę na budowanie relacji z administracją rządową ds. turystyki jako reprezentacja branży. Samoregulacja i wsparcie w eliminacji podmiotów działających niezgodnie z prawem powinny być podstawą budowania tych relacji. Minister właściwy ds. turystyki wspiera legalnie działające na rynku podmioty - przykładem działania administracji rządowej w ostatnich trzech latach – Polski Bon Turystyczny, TFZ, TFP, świadczenia postojowe i inne formy wsparcia”.
Na pytanie, jakie obowiązki spoczywają na podmiocie organizującym imprezy turystyczne, w kontekście zabezpieczeń dla organizatora imprezy oraz jego klientów – podróżnych, prezesa M. Niechciała (TFG) odpowiedział: „Otóż, jeśli mamy do czynienia z przynajmniej dwiema usługami turystycznymi połączonymi ze sobą (na przykład transport – nocleg – przelot), oferowanymi przez dany podmiot, to wiemy wszyscy, że taki podmiot powinien dopełnić formalności istotnych z punktu widzenia nie tylko jego interesów, ale przede wszystkim interesów jego klientów – podróżnych. Zatem, prócz obowiązkowej dla organizatorów turystyki rejestracji w Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych, powinien posiadać odpowiednie zabezpieczenie finansowe. Dopuszczalnych form jest kilka, w praktyce najpopularniejszą jest gwarancja ubezpieczeniowa. Podmiot organizujący imprezy turystyczne poza ewidencjonowanym rynkiem ryzykuje tym, że w razie niewypłacalności nie skorzysta z tego, co oferuje system wsparcia rynku turystycznego. Może to oznaczać poważne kłopoty dla niego samego, a jeszcze większe – dla jego podróżnych. Nie otrzyma bowiem na przykład wsparcia, jeśli impreza turystyczna zostanie odwołana na przykład z powodu pandemii, nie otrzymają takiego wsparcia również jego podróżni”.
Jak szkodliwa społecznie i branżowo jest szara strefa w turystyce w oparciu o przykłady opowiedzieli: K. Szadurski (IGHP) i B. Czerwińska-Albin (PIT). Na koniec dyskusji perspektywę europejską zaakcentował Cezary Wilemajtys: „Prawo Unii Europejskiej wymaga, aby w krajach członkowskich funkcjonowały zasady uczciwego rynku, bezpiecznego dla konsumentów. Właśnie bezpieczeństwo usług oferowanych na rynku turystycznym podkreślała dyrektywa unijna, a w ślad za nią odzwierciedla polska Ustawa z 2017 r. Od momentu wdrożenia organizacje branżowe, w tym SOIT i PIT podjęły liczne inicjatywy, aby przełożyć zapisy ustawy na praktykę rynkową. Teraz, po czterech latach jest dobry moment na ujednolicenie funkcjonowania na rynku wszystkich podmiotów. Wdrożenie nowego prawa w Polsce, Ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, wymaga współpracy pomiędzy władzą ustawodawczą i wykonawczą. Powoływane właśnie Centrum Monitoringu Rynku Turystycznego pełni rolę facylitatora pomiędzy tymi organami. CMRT to szansa na jeszcze wyższy poziom profesjonalizmu rynku turystycznego w Polsce".
Na zakończenie konferencji członkowie rady oraz dyrektor CMRT podjęli się próbie zilustrowania, jak będzie wyglądała praca Centrum Monitoringu w najbliższym czasie. Edyta Brykała, której powierzono misję uruchomienia Centrum oraz stworzenia ram organizacyjnych dla tego projektu, podkreśliła, że CMRT to inicjatywa – startup, docelowo zmierzająca do zarejestrowania swojej działalności jako fundacja. „Swoją siłę i zasięg działania zbudujemy, jeśli uda nam się powiązać interesariuszy rynku usług turystycznych i zaangażować ich do współpracy w realizacji wspólnego celu, jakim jest profesjonalizacja branży usług turystycznych” – podkreśla E. Brykała.
CMRT w planach ma organizowanie konferencji, szkoleń podnoszących wiedzę prawną wśród przedsiębiorców branży turystycznej, ale też ich klientów. „Zadziwiająca jest niewiedza wśród korporacyjnych specjalistów ds. zakupów, którzy składając zamówienia np. na (zagraniczny) wyjazd motywacyjny, przykładają ogromną staranność, by zadbać o aspekty CSR wyjazdu, czy też ograniczyć ślad węglowy, a jednocześnie nie mają pojęcia, że powierzają organizację wydarzenia firmie, która de facto nie powinna nawet składać oferty” – uzupełnia dyrektor CMRT.
Zgłoszenie naruszeń prawa do Centrum będzie możliwe jedynie poprzez stronę www.cmrt.com.pl. Zgłaszający wypełni formularz. Zgłoszenia w formie donosów czy lakonicznych wpisów nie będą monitorowane. „Przekazane zgłoszenia dadzą nam obraz, którym będziemy dzielić się z branżą i mediami: jakie naruszenia są najczęstsze, które najbardziej szkodliwe społecznie, które z nich powinny zostać zgłoszone do Urzędów Marszałkowskich. Mamy nadzieję, że nasze raporty „o stanie przestrzegania prawa w turystyce” będą nie tylko materiałem dla Państwa, dla mediów, ale przede wszystkim realnie wpłyną na poprawę reputacji, wiedzy i konkurencyjności branży. Będą też silnym głosem w dialogu z władzą” – dodaje E. Brykała. Chcemy, by strona internetowa Centrum Monitoringu była narzędziem praktycznym. Aby działający w usługach turystycznych znajdywali tu krótką ścieżkę dotarcia do ważnych dla nich dokumentów, ustaw i informacji nt. warunków koniecznych do spełnienia przez organizatora turystyki. Wierzę, że Centrum Monitoringu Rynku Turystycznego przyczyni się do zwiększenia świadomości – zarówno wśród przedsiębiorców jak też konsumentów – w zakresie uczciwej konkurencji i działania zgodnego z przepisami prawa - dodała na koniec dyrektor CMRT.
WIZJA i MISJA CMRT
Centrum Monitoringu Rynku Turystycznego dąży do tego, aby podmioty branży turystycznej działały rzetelnie, zgodnie z prawem, dobrymi praktykami i zasadami konkurencyjności, przy zachowaniu standardów mających wpływ na bezpieczeństwo klientów. Misją Centrum Monitoringu Rynku Turystycznego jest profesjonalizacja branży i upowszechnianie dobrych praktyk na rynku usług turystycznych oraz wspieranie władz publicznych w dążeniu do eliminowania niezgodnych z prawem praktyk. CMRT realizuje swoją misję poprzez monitoring funkcjonowania rynku, ujawnianie nieprawidłowości, inicjowanie zmian w przepisach i upowszechnianie wiedzy dotyczącej prawa w turystyce, mającej wpływ na bezpieczeństwo klientów.
ZADANIA CMRT
Centrum Monitoringu Rynku Turystycznego pełni funkcję edukacyjną w zakresie stosowania przez przedsiębiorców i innych uczestników rynku turystycznego regulacji prawnych. Działalność CMRT skoncentrowana będzie na realizacji następujących zadań: monitoring niezgodnych z prawem praktyk na rynku usług turystycznych, współpraca z organami administracji publicznej w zakresie stosowania prawa w turystyce, kształtowanie dobrych praktyk w działalności na rynku usług turystycznych, upowszechnianie dobrych praktyk i wiedzy dot. prawa w turystyce, prowadzenie szkoleń skierowanych do branży turystycznej, w zakresie prawa w turystyce, jak również inicjowanie zmian w przepisach prawa w turystyce.
CZŁONKOWIE RADY CMRT
Radę Centrum Monitoringu Rynku Turystycznego tworzy ośmiu członków, po dwóch z każdej organizacji założycielskiej. Aktualnie jej członkami są: z Izby Gospodarczej Hotelarstwa Polskiego: Krzysztof Szadurski (wiceprezes IGHP) i Marcin Mazur (członek rady IGHP); z Polskiej Izby Turystyki: Paweł Niewiadomski (prezes PIT) i Barbara Czerwińska - Albin (prezes Oddziału Turystyki Dziecięcej i Młodzieżowej PIT); z TUgether - Rady Przemysłu Spotkań i Wydarzeń: Łukasz Adamowicz (prezes TUgether RPSiW) i Cezary Wilemajtys; ze Stowarzyszenia Organizatorów Incentive Travel: Olga Krzemińska - Zasadzka (prezes zarządu SOIT) i Konrad Wielgórski (członek zarządu SOIT).